Mezopotamya Ajansı yer alan haberde ; Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen Diyarbakır'da Diyar Galeria adlı sitenin 2 bloğunun çökmesine ilişkin istenen ek bilirkişi raporunda, çökmenin tek bir nedene bağlı olmadığı, birden çok etkenle ortaya çıktığına işaret edildi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında istenen ilk raporda, çökmede sorumluluk alanlarının belirtilmemesi ve bazı tespitlere açıklık getirilmemesi nedeniyle istenen ek bilirkişi raporunda, birçok kişi ve kurumun kusurunun olduğu tespiti yapıldı.
KOLONLARDA KESME BULUNMUYOR
Binanın ilk projesinde perde beton olmasına rağmen revize edilen ikinci projede perde betonun yer almadığı belirten ek raporda, enkazdan çıkarılan kolonlarda yeterli filizlerin bulunduğu, kolonlarda herhangi bir kesme ve eğilme çatlağının bulunmadığı, bütünlüğünü koruduğu kaydedildi.
D BLOK’TA ÇÖKME PROJE HATASI
Binada kullanılan betonun, 1995 yılında geçerli olan yönetmeliğe göre beton basınç testi yapıldığı, yapımda kullanılan beton mukavemetinin yapım yılı şartnamelerine göre düşük ve yetersiz kaldığı tespiti yapılan raporda, bir kısmı yıkılan ve bir kısmı ayakta kalan D Blok’ta binanın döşemelerinin kolon tarafından zımbalandığı, bunun sebebinin ise projenin nervür döşeme olarak seçilmesinden kaynaklandığı belirtildi. Bu durumun yapının stabilizesini yitirmesine neden olduğu kaydedilen raporda, bunun da proje hatası olduğu görüşüne yer verildi.
DEPREME KARŞI KUVVET ZAYIFLADI
Binanın alt katında yer alan bir market ve tekstil firmasına ait işyerlerine ait krokiler incelendiğinde, ikinci projeye uygun olmadıkları, duvarlarının yıkıldığının tespit edildiği belirtilen raporda, bunların hangi dönemde kim tarafından yapıldığının tespit edilemediği kaydedildi. Raporda, “Duvar yapıda taşıyıcı değildir, ancak deprem esnasında aktif olarak yük almaktadır. Yıkılması deprem kuvvetine karşı binanın zayıflatılması anlamına gelmektedir” denildi.
Raporda, binada 128 bağımsız kat bulunduğu, bu bölümler arasında ayrım duvarlarının yıkıldığı ve durumun zayıf kat oluşturarak binanın yıkılma sebeplerinden biri olarak değerlendirildi.
PLAZALARIN TEMEL KAZISI ETKİLEDİ
Raporda, Diyar Galeria’dan çok sonra yapılan 3 bloklu ve çok katlı plazaların temelinin Galeria Sitesi’nin temelinden 4 metre daha derine indiğine, söz konusu işyerinin temel kazısı sırasında gerekli zemin stabilete önlemleri alınmadığından Galeria’nın temel altlarında zemin boşalmasına yol açacağı ve bunun deprem esnasında yıkıma sebebiyet verdiği vurgulandı.
YÖNETMELİĞİ HAZIRLAYAN YÜZDE 15 KUSURLU
Ek raporda, binanın çökmesinde kusuru bulunanların kusur oranlarının tespitine de yer verildi. Raporda, deprem yönetmeliğini hazırlayanlar yüzde 15, projenin mimarı, statik betonarme hesapların proje sorumluları, yapan ve onaylayanların tamamı sorumlu bulunduğu ve yüzde 20 kusurlu oldukları kaydedildi.
MÜTEAHHİT VE TEKNİK EKİP YÜZDE 20 SORUMLU
Alınan beton karot test sonuçlarına göre, proje yapımını üstlenen müteahhit ve firmaların tamamı, şantiye şefi, bina fenni mesulü ve sürveyanı yetersiz mukavemette beton imalatının olmasında sorumluluk sebebi olduğuna işaret edilen raporda, bunların sorumluluk oranlarının ise yüzde 20 olduğu tespiti yapıldı.
ZEMİN KONTROLLERİNDE SORUMLULUK
Binanın zemin kontrollerini yapan, vize veren, imarına müsaade eden, projelerini kontrol eden, onay veren yetkililerin, revize imalat yapılan bölümlere ait değişiklikleri kabul eden makamların ayrıca binaya çok yakın yerde gerekli zemin önlemlerini alınmasını ikaz etmeyen yetkililerin sorumlu bulunduğunun altı çizilen raporda, bunların kusuru yüzde 15 olarak belirlendi.
ZAYIF KAT ETKİSİ OLUŞTURULDU
Bina altında statik ve mimari revizyonlar yaparak binada zayıf kat etkisi oluşturulmasına sebep olan işletmelerin sorumlu olduğu, ayrıca bina ve alışveriş merkezi yönetiminin yapılan değişikliklere müsaade etmesi ve tahliye kapılarının kapatılması nedeniyle sorumlu oldukları belirtilen raporda, bunların sorumluluk oranları yüzde 20 olarak tespit edildi.
TEMEL ATMADA GÜVENLİK ALINMADI
Galeria’nın yanında yakın zamanlarda yapılan 3 bloklu, çok katlı plazaların temelinin atılmasında gerekli zemin güvenliğinin alınmamasından dolayı bina yapımı ile ilgili projeyi uygulayan ve yapı denetimi yapanların da sorumluluğunun bulunduğu belirtilen raporda, yüzde 10 kusur tespiti yapıldı. (MA)
