Trendyol’da “Beyaz Toros sevenlere” başlığıyla satışa sunulan tişörtler, 1990’lı yıllarda işlenen faili meçhul cinayetlerin sembolünü ticari bir ürüne dönüştürdüğü gerekçesiyle büyük tepki çekti. Cumartesi Anneleri ve İnsan Hakları Derneği, ürünün satıştan kaldırılmasını ve Trendyol’un kamuoyundan özür dilemesini istedi.
Trendyol’da 1990’lı yıllarda işlenen faili meçhul cinayetlerin ve zorla kaybetmelerin simgesi haline gelen “Beyaz Toros” baskılı tişörtlerin satılması büyük tepki çekti. “Beyaz Toros sevenlere” başlığıyla satışa sunulan ürün, insan hakları örgütleri ve kayıp yakınlarının sert tepkisine yol açtı.
Online alışveriş platformunda “Ötüken Online” adlı bir satıcı tarafından satışa çıkarılan tişörtlerin üzerinde “17 bin kişi bir Beyaz Toros’a nasıl sığar?” yazısı yer alıyordu. Satıcı, gelen tepkilere rağmen ürün sayfasında yaptığı açıklamada, “Tarih bilgisi olan herkes anlayışla karşılayacaktır. Türkiye özgür bir ülke” ifadelerini kullandı.
Tepkilerin ardından söz konusu ürünlerin Trendyol’dan kaldırıldığı görüldü. Ancak platform, kamuoyuna yönelik herhangi bir açıklama yapmadı.
Cumartesi Anneleri: “İnsanlık suçları pazarlanamaz”
Cumartesi Anneleri, resmi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda ürün satışına sert tepki göstererek şu ifadeleri kullandı:
“Beyaz Toros, gözaltında kaybedilen sevdiklerimizin, faili meçhul cinayetlerin ve devlet şiddetinin simgesidir.
Bu simgeyi tişörte basıp ‘Toros sevenlere’ başlığıyla satışa sunmak; işlenen insanlık suçlarını meşrulaştırmak, suçluyu ve suçu övmek anlamına gelir.
İnsanlığa karşı işlenmiş bir suçun simgesi ticaretin konusu yapılamaz. Bu ürün derhal satıştan kaldırılmalı; Trendyol ve üretici firma hakkında yasal işlem başlatılmalıdır.”
İHD: “Devlet şiddetinin simgesi moda haline getirilemez”
İnsan Hakları Derneği (İHD) de paylaşımında, “Beyaz Toros, faili meçhul cinayetlerin ve gözaltında kaybedilenlerin simgesidir — pazarlanamaz!” ifadesine yer verdi. Dernek açıklamasında, bu tür ürünlerin binlerce insanın yaşadığı acıyı ticarileştirdiğini ve toplumsal hafızayı tahrip ettiğini belirtti:
“Bu simgeyi ticari bir ürün haline getirmek yalnızca geçmişte yaşanan ağır insanlık suçlarını hafife almak değil, aynı zamanda bu suçları ve faillerini meşrulaştırmaktır. Bu durum, Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesinde yer alan ‘suçu ve suçluyu övme’ yasağıyla da bağdaşmamaktadır.”
İHD, Trendyol ve ilgili satıcının ürünleri derhal kaldırarak kamuoyundan özür dilemesini ve benzer içeriklere karşı etkin denetim mekanizmaları kurmasını talep etti.
Tartışmaların ardından ürün sayfaları kapatıldı, ancak sosyal medyada tepkiler sürüyor. Kullanıcılar, Trendyol’un yaşanan olayla ilgili resmi bir açıklama yapmamasını da eleştiriyor.
